Powstanie Liceum

Pierwsze polskie liceum we Francji powstało w Paryżu, w 1842 r. z inicjatywy tamtejszej polskiej emigracji. Znane później jako „szkoła batiniolska”, funkcjonowało ono aż do 1922 r.

Wrzesień 28, 1940: decyzja zostanie podjęta…

W 1928 r. Stowarzyszenie Nauczycieli Polskich we Francji wystąpiło z propozycją utworzenia nowego liceum, jednakże pomysł ten nie doczekał się realizacji.

Idea odżyła nieco później, dzięki zakonowi pallotynów, bardzo aktywnie działającemu w środowiskach emigracyjnych
W 1937 r. jeden z członków zakonu, o. Franciszek Cegiełka, człowiek młody, dynamiczny i świetny organizator, zostaje powołany na stanowisko rektora Polskiej Misji Katolickiej we Francji. Z jego inicjatywy pomysł utworzenia polskiego liceum zostaje wprowadzony w życie w Amiens, miejscu dużego zgrupowania polskich emigrantów. W czerwcu 1939 r. do liceum było zapisanych około 60 uczniów. Rok szkolny miał się zacząć jesienią. Jednakże niemiecka inwazja zniweczyła plany i polskie liceum w Amiens zniknęło zanim jeszcze na dobre powstało.

O. Cegiełka został mianowany na biskupa. Amiens zastąpił Paryż, gdzie jesienią 1939 r. nowe polskie liceum im. Cypriana Norwida otwarło podwoje. Zajęcia odbywały się najpierw w budynku leżącym przy 14, rue de Fleurus, a później w aneksie liceum im. Fénelona przy 13, rue de Suger. Liczba uczniów sięgnęła 400.

Rok 1940, hitlerowcy stoją u bram Paryża. Na początku czerwca wszyscy uczniowie, za wyjątkiem tych z klas maturalnych, zostają ewakuowani na teren Pirenejów, a potem, po podpisaniu przez Francję aktu zawieszenia broni, do Wielkiej Brytanii. Maturzyści zdają egzaminy ustne, otrzymują świadectwa i wyjeżdżają najpierw do Angers, ówczesnej siedziby polskiego rządu emigracyjnego, a później, jak ich młodsi koledzy, do Wielkiej Brytanii.

polskiego rządu emigracyjnego, a później, jak ich młodsi koledzy, do Wielkiej Brytanii. Natychmiast pojawia się pomysł utworzenia w wolnej strefie nowego, jeszcze lepszego liceum polskiego. Zygmunt Lubicz-Zaleski, reprezentujący we Francji polskie ministerstwo oświaty i sprawujący z jego ramienia kontrolę nad poprzednią szkołą, staje się teraz osią nowego projektu. Pomocą służy mu długoletni przyjaciel, Wacław Godlewski, pracujący jako lektor języka polskiego na uniwersytecie w Lille.

Gdzie założyć liceum?

Kuszące wydają się Pireneje i Tuluza, Lubicz-Zaleski mieszkał tam przez jakiś czas. Granica z Hiszpanią jest bliska, a Hiszpania otwiera drogę do Portugalii, na Atlantyk, do Anglii i Ameryki. Ale Hiszpania to także wrogi reżim generała Franco.

Kolejnym pomysłem jest umieszczenie liceum gdzieś w okolicach Grenoble, miasta uniwersyteckiego, w którym uczy się już wielu polskich studentów (niemało wśród nich zdemobilizowanych żołnierzy, którzy dotarli tu po licznych perypetiach wojennych) i gdzie schroniła się część przedwojennej inteligencji, elity Warszawy: byli ministrowie, ambasadorowie, wysocy urzędnicy państwowi i sądowi, artyści… Grenoble to także siedziba prefektury departamentu Isère, od dawna będącego przystanią dla wielu polskich emigrantów.
Ostatni atut: Grenoble leży blisko neutralnej i przyjaznej Szwajcarii.

Teraz trzeba znaleźć niewielką miejscowość, która nie przyciąga uwagi, ale jednocześnie posiada na tyle dużo hoteli, by można w nich utworzyć internaty.
Lubicz-Zaleski zleca Godlewskiemu wytypowanie odpowiedniego miejsca.

Po dokładnym i uważnym przestudiowaniu otaczających Grenoble miejscowości wybór pada na płaskowyż Vercors i małe miasteczko Villard-de-Lans. Godlewski pisze: „Pojechałem wczoraj do Villard. Tam jest wspaniale! Położenie, hotel, klimat, boiska sportowe… Wiążę z tym miejscem ogromne nadzieje…". Miejscowi sklepikarze zapewniają go, że jeśli chodzi o zaopatrzenie to "zrobią co w ich mocy…".

W ten sposób w październiku 1940 r. polskie liceum im. Cypriana Norwida zyskało dom w Villard-de-Lans, miasteczku położonym pomiędzy Cornafion i Moucherolle, u stóp „Srebrnych Gór” (jak Polacy nazwali szczyty łańcucha Gerbier).

Szkoła

Chronologia

Decyzja

Zatrudniony

Powrót do góry agence communication Bienvenue sur Mars grenoble lyon annecy chambery valence meylan